Birzamanlar Yayıncılık

Hayganuş Mark, 1885 İstanbul doğumlu, (ölü 1966, İstanbul), Ermeni yazar, feminist ve editördür.. Osmanlı kadın hareketinin en uzun soluklu kadın dergisi Hay Gin’in (Ermeni Kadını) editörlüğünü yapmıştır. Feminizmin öncülerinden olarak gördüğü annesi sayesinde Esayan Ermeni Lisesi’nde okumaya başlamış, Ermeni dilbilimci Hagop Kurken’den dersler almış ve Yedikule Ermeni Hastane Yetimhanesi’nde dört yıl yardımcı öğretmenlik yapmıştır. Ermenice harflerle Türkçe basılan Manzume-i Efkar dergisinde ilk yazılarını yazmış, Masisi dergisinin düzenlediği şiir yarışmasında ikinci olmuştur. 1905 yılında Dzağig (Çiçek) adlı haftalık dergiyi çıkartmış, Fransa’daki feminist hareketlerden etkilenerek bu derginin "sadece kadınlarla ve kadınlar için" çıkmasını istemiştir. O dönemdeki kadın yazar azlığından dolayı dergide erkek çalışanlar çoğunlukta olsa da, dergide kadın isimleriyle yazmışlardır. İki yıl boyunca çıkan dergi, Mark'ın evlenmesi ve eşi Vahan Tosigyan’ın (Manzume-i Efkâr dergisinin yayın yönetmeni) ile birlikte İzmir’e yerleşmesi sonucu kapandı. Hayganuş Mark, İzmir'deki Arşaluys (Şafak) ve Arevelk (Doğu) dergilerinde kadın çalışmalarını sürdürmüştür 1909'da İstanbul'a dönüşüyle Milletperver Ermeni Kadınlar Birliği'nin Edebiyat Komisyonu'nun başkanı oldu ve taşradaki Ermeni kızların okuması için okulların açılmasını sağlamıştır. Kadınların ekonomik özgürlüklerini kazanması gerektiğini düşündüğünden eğitim müfredatının hazırlanmasında erkeklerin olduğu kadar kadınların da katkıda bulunması gerektiğini savunmuş ve 1966’da Yedikule Ermeni Hastanesi’nde hayatını kaybetmiştir.